3 Cách Kiểm Tra Nhiệt Độ Thanh Cái An Toàn (Update 2025)

Việc duy trì nhiệt độ thanh cái ở mức an toàn là yếu tố sống còn đối với bất kỳ hệ thống phân phối điện nào. Thanh cái (hay Busway) quá nhiệt không chỉ gây lãng phí năng lượng mà còn là nguy cơ trực tiếp dẫn đến chập cháy, hỏng hóc thiết bị và ngừng hoạt động sản xuất.

Để đảm bảo an toàn và hiệu suất, việc kiểm tra nhiệt độ thanh cái định kỳ là bắt buộc. Dưới đây là 3 phương pháp hiệu quả nhất, được các chuyên gia của KTH Electric khuyến nghị, giúp bạn phát hiện sớm các điểm nóng (hot spots) trước khi chúng trở thành sự cố nghiêm trọng.

Giới Hạn Nhiệt Độ An Toàn Của Thanh Cái

Nhiệt độ thanh cái đồng không được vượt quá 90°C. Mức vận hành an toàn là khi nhiệt độ chỉ tăng tối đa 55°C so với môi trường (giả định 40°C), và bất kỳ điểm nào trên 70°C đều cần được kiểm tra.

Trước khi đo, bạn cần nắm rõ các ngưỡng tiêu chuẩn:

• Giới hạn tối đa (Max): Không vượt quá 90°C đối với thanh cái đồng.
• Độ tăng nhiệt (Temperature Rise): Nhiệt độ vận hành không nên tăng quá 55°C so với nhiệt độ môi trường (giả định môi trường là 40°C).
• Ngưỡng cảnh báo: Bất kỳ điểm nào trên 70°C – 80°C đều cần được kiểm tra và xử lý ngay lập tức.

Phương Pháp 1: Kiểm Tra Bằng Camera Nhiệt (Đo Không Tiếp Xúc)

Đây là phương pháp an toàn và nhanh nhất, cho phép quét hệ thống từ xa (1-2m) bằng camera chuyên dụng (như Fluke) để phát hiện điểm nóng mà không cần ngắt điện.

Đây là phương pháp nhanh chóng, an toàn và hiệu quả nhất để kiểm tra tổng thể hệ thống mà không cần ngắt điện.

1. Chuẩn bị

Chọn camera nhiệt chuyên dụng có dải đo phù hợp (ví dụ: Fluke iSee TC01A, dải -50°C đến 500°C) và độ chính xác cao (±1.5°C).

2. Thực hiện (Không cần tắt nguồn)

• An toàn là trên hết: Đứng ở khoảng cách an toàn (1-2m), không cần tiếp xúc trực tiếp.
• Quét camera: Hướng camera vào các tủ điện, các điểm mối nối, đầu cáp và dọc theo thân thanh cái.
• Phân tích hình ảnh: Camera nhiệt sẽ hiển thị các “điểm nóng” (hot spots) qua dải màu. Ghi lại các giá trị nhiệt độ cao nhất.

3. Đánh giá và Xử lý

• Dưới 70°C: Hoạt động bình thường.
• 70°C – 90°C: Có dấu hiệu bất thường. Cần lên kế hoạch kiểm tra siết chặt tiếp xúc, làm sạch bụi bẩn tại mối nối.
• Trên 90°C: Nguy hiểm. Cần ngắt hệ thống để kiểm tra và khắc phục ngay.

Đây là dịch vụ cốt lõi trong gói dịch vụ scan nhiệt tủ điện (Thermal Scan) chuyên nghiệp.

• Ưu điểm: Rất an toàn (không tiếp xúc), nhanh (5-10 phút/lần), trực quan, không cần gián đoạn vận hành.
• Nhược điểm: Chi phí đầu tư thiết bị ban đầu có thể cao.

Phương Pháp 2: Hệ Thống Giám Sát Online Không Dây (Theo Dõi Real-time)

Phương pháp này sử dụng các cảm biến nhiệt không dây (như SFERE700-T6) gắn trực tiếp lên thanh cái, cho phép theo dõi 24/7 và gửi cảnh báo tức thì qua app/SMS khi nhiệt độ vượt ngưỡng 80°C.

Đối với các nhà máy lớn, trung tâm dữ liệu hoặc các hệ thống quan trọng, việc giám sát liên tục là giải pháp tối ưu để phòng ngừa sự cố.

1. Cài đặt

• Thiết bị: Sử dụng các hệ thống giám sát chuyên dụng (ví dụ: SFERE700-T6) với các cảm biến nhiệt độ (dải đo 0-150°C) gắn trực tiếp vào thanh cái, đầu nối.
• Kết nối: Các cảm biến này truyền dữ liệu không dây qua gateway (như S15P) về máy chủ hoặc cloud.

2. Vận hành

• Theo dõi 24/7: Dữ liệu được cập nhật real-time qua ứng dụng di động hoặc phần mềm SCADA.
• Cài đặt cảnh báo: Đặt ngưỡng cảnh báo (ví dụ: 80°C) để hệ thống tự động gửi email/SMS/gọi điện cho kỹ thuật viên vận hành khi có bất thường.

3. Lợi ích

Giải pháp này nằm trong các giải pháp giám sát cách điện và giám sát sức khỏe tổng thể, giúp phân tích xu hướng nhiệt độ theo tải, phát hiện sớm các điểm yếu và giảm thiểu thời gian dừng máy (downtime).

• Ưu điểm: Phát hiện sự cố ngay lập tức, dữ liệu hóa xu hướng, giảm rủi ro cho con người.
• Nhược điểm: Chi phí đầu tư và lắp đặt ban đầu cao, cần chuyên gia cài đặt.

Phương Pháp 3: Đo Thủ Công Bằng Cảm Biến Tiếp Xúc

Đây là phương pháp cơ bản, chi phí thấp, dùng đồng hồ đo nhiệt tiếp xúc. Tuy nhiên, phương pháp này bắt buộc phải tắt nguồn hệ thống và tiềm ẩn rủi ro an toàn cao nếu không tuân thủ quy trình.

Đây là phương pháp truyền thống, cơ bản, thường được thực hiện trong các đợt bảo trì hệ thống điện định kỳ.

1. An Toàn (BẮT BUỘC)

• Tắt nguồn: Luôn luôn ngắt toàn bộ hệ thống điện (Aptomat tổng, cầu dao) trước khi tiếp cận.
• PPE: Sử dụng đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân (găng tay cách điện, kính bảo hộ, quần áo BHTĐ).

2. Thực hiện

• Công cụ: Sử dụng đồng hồ đo nhiệt độ tiếp xúc (dải 0-200°C) có đầu dò chuyên dụng.
• Đo lường: Đặt đầu dò trực tiếp vào các điểm cần kiểm tra (mối nối, thân thanh cái). Chờ 1-2 phút cho nhiệt độ ổn định rồi ghi lại.
• Kiểm tra song song: Khi đã ngắt điện, nên kết hợp kiểm tra điện trở suất và điện trở tiếp xúc (yêu cầu dưới 50µΩ) để đánh giá toàn diện.

3. Đánh giá

• Ưu điểm: Chi phí thấp, độ chính xác cao tại điểm đo.
• Nhược điểm: Nguy hiểm nếu không tuân thủ quy trình an toàn, bắt buộc phải tắt hệ thống gây gián đoạn vận hành, tốn nhiều thời gian (15-20 phút/lần).

So Sánh Nhanh 3 Phương Pháp

Khuyến Nghị Từ Chuyên Gia KTH Electric

1. Luôn ưu tiên an toàn: Tuyệt đối không tiếp xúc trực tiếp với thanh cái khi chưa ngắt nguồn và kiểm tra bằng bút thử điện. An toàn điện phải tuân thủ tiêu chuẩn IEC 60439.
2. Kiểm tra định kỳ: Thực hiện dịch vụ scan nhiệt tủ điện ít nhất 6 tháng/lần và hàng tháng trong mùa cao điểm hoặc khi nhiệt độ môi trường >40°C.
3. Đừng bỏ qua mối nối: Hơn 80% sự cố quá nhiệt xảy ra tại các điểm tiếp xúc, mối nối siết không chặt, hoặc bị oxy hóa, chứ không phải trên thân thanh cái.
4. Kết hợp bảo trì: Khi kiểm tra nhiệt độ, hãy kết hợp với bảo trì hệ thống busway và bảo trì tủ điện hạ thế để làm sạch bụi bẩn và siết lại ốc vít.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

1. Nhiệt độ an toàn cho thanh cái đồng là bao nhiêu?

Nhiệt độ tối đa tuyệt đối là dưới 90°C. Lý tưởng nhất, độ tăng nhiệt không quá 55°C so với môi trường 40°C (tức vận hành lý tưởng dưới 70°C).

2. Công cụ nào tốt nhất cho kiểm tra nhanh?

Camera nhiệt là tốt nhất. Nó cho phép đo không tiếp xúc, an toàn và phát hiện điểm nóng tức thì mà không cần dừng hệ thống.

3. Phải làm gì nếu nhiệt độ vượt 80°C?

Lên lịch ngắt điện khẩn cấp. Kiểm tra lực siết của các mối nối, làm sạch bề mặt tiếp xúc, và kiểm tra điện trở tiếp xúc. Nếu thanh cái bị biến dạng hoặc đổi màu, cần thay thế.

4. Có cần chuyên gia để lắp hệ thống giám sát online không?

Chắc chắn Có. Việc lắp đặt cảm biến vào hệ thống đang vận hành đòi hỏi kỹ thuật viên điện có trình độ cao để đảm bảo an toàn và tính chính xác của hệ thống.

5. Tần suất kiểm tra định kỳ nên là bao lâu?

Đối với hệ thống công nghiệp nặng, nên kiểm tra hàng tháng. Đối với hệ thống thương mại, đánh giá hệ thống điện và scan nhiệt định kỳ 6 tháng/lần là hợp lý.

(Bài viết được tổng hợp từ các nguồn chuyên môn: atpro.com.vn, 3ce.vn, lblenergy.com. Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế tư vấn kỹ thuật chuyên nghiệp.)

Để được tư vấn giải pháp toàn diện về giám sát, bảo trì thanh cái và hệ thống điện, vui lòng liên hệ KTH Electric để nhận hỗ trợ từ các chuyên gia hàng đầu.