Dịch Vụ Thử Nghiệm Relay (A-Z): Quy Trình, Thiết Bị (Omicron, Megger) & Báo Giá

Trong hệ thống trạm biến áp, Rơ le bảo vệ (Relay) chính là “bộ não”. Một “bộ não” ra quyết định sai có thể dẫn đến thảm họa: không cắt khi ngắn mạch (gây cháy nổ) hoặc cắt nhầm (gây giảm downtime sản xuất).

Để đảm bảo “bộ não” này hoạt động chính xác, các kỹ sư phải sử dụng thiết bị thử nghiệm relay (Relay Test Set) chuyên dụng. Bài viết này sẽ đi sâu vào quy trình thử nghiệm rơ le, các phép thử quan trọng (ANSI 50/51), và so sánh các thiết bị thử nghiệm relay tốt nhất 2025.

Tại Sao Phải Thử Nghiệm Relay Định Kỳ? (Chẩn Đoán Lỗi)

Chẩn đoán: Bạn có gặp tình trạng relay nhảy sai thời gian tác động hoặc relay không tác động khi có sự cố? Đây là dấu hiệu các thông số cài đặt đã bị “trôi” (drift) do lão hóa, hoặc không còn phù hợp với phụ tải.

Việc thử nghiệm rơ le định kỳ là yêu cầu bắt buộc trong bảo trì dự đoán (PdM) vì 3 lý do chính:

• Đảm bảo Độ nhạy (Sensitivity): Xác nhận relay có “nhìn thấy” chính xác dòng sự cố (quá tải, ngắn mạch) như thiết kế hay không.
• Kiểm tra Thời gian tác động: Xác nhận relay có ra lệnh cắt (trip) đúng thời gian hay không (không quá nhanh gây nhảy nhầm, không quá chậm gây cháy thiết bị).
• Kiểm tra Logic Bảo vệ: Đảm bảo mạch cắt (Trip Circuit) và các logic phối hợp (ví dụ: bảo vệ so lệch ANSI 87, bảo vệ có hướng ANSI 67) hoạt động chính xác.

Thiết Bị Thử Nghiệm Relay Là Gì & Các Model Hàng Đầu

Thiết bị thử nghiệm relay (còn gọi là máy thử relay hay bộ phát dòng thứ cấp) là một thiết bị điện tử phức tạp, có khả năng phát ra các tín hiệu dòng điện (Ampe) và điện áp (Volt) có thể lập trình được.

Nhiệm vụ của nó là “đánh lừa” relay, giả lập các kịch bản sự cố để kiểm tra xem relay có phản ứng đúng như đặc tuyến thời gian (Time-Current Curve) đã cài đặt hay không.

📞

Hotline tư vấn 0968.27.11.99

Ms. Thanh Tâm

Chuyên Viên tư vấn & báo giá

⚡ Phản hồi trong 5 phút

Chat ngay qua Zalo Official

Tại KTH ELECTRIC, chúng tôi sử dụng các thiết bị đầu ngành để đảm bảo độ chính xác tuyệt đối:

Thiết Bị 1: Omicron CMC 356 – Dòng Đa Năng 6 Pha

• Thông số: 6 pha dòng (6x32A/pha) và 4 pha áp. Tần số DC-2kHz.
• Ưu điểm: “Tiêu chuẩn vàng” của ngành. Hỗ trợ thử tất cả loại rơ le từ cơ điện (electromechanical) đến kỹ thuật số (digital), thử nghiệm bảo vệ so lệch (ANSI 87) phức tạp, và thử nghiệm end-to-end với GPS.
• Ứng dụng: Thử nghiệm rơ le bảo vệ thanh cái, bảo vệ máy phát, và các hệ thống hybrid.

Thiết Bị 2: Megger FREJA 546 / SMRT – Dòng Di Động 3 Pha

• Thông số: 3 pha dòng (ví dụ: 3x30A) và 4 pha áp.
• Ưu điểm: Cực kỳ di động (chỉ 15-20kg), nhiều model có màn hình cảm ứng (touch screen) cho phép thử nghiệm độc lập (standalone) không cần PC. Độ chính xác cao.
• Ứng dụng: Lý tưởng cho dịch vụ thử nghiệm rơ le tại hiện trường (on-site), thử các rơ le quá dòng, quá áp, chạm đất cơ bản và vi xử lý.

Thiết Bị 3: Ponovo NF802 – Dòng Kỹ Thuật Số (Digital Substation)

• Thông số: Hỗ trợ 8-12 cổng quang (optical ports), 12 ngõ ra analog, đồng bộ PTP/IEEE1588.
• Ưu điểm: Thiết bị nào tốt cho relay digital? Đây là câu trả lời. Nó chuyên dụng cho các trạm biến áp kỹ thuật số, có khả năng mô phỏng (simulation) các gói tin SV (Sampled Values) và GOOSE streams theo tiêu chuẩn IEC61850.
• Ứng dụng: Thử nghiệm IEDs (Thiết bị điện tử thông minh) trong các trạm biến áp hiện đại.

So Sánh Nhanh 3 Dòng Thiết Bị

Quy Trình 5 Bước Thử Nghiệm Relay 50/51 (SOP Của KTH Electric)

Đây là quy trình sử dụng máy thử relay cơ bản (ví dụ Omicron với phần mềm Test Universe) để kiểm tra cách thử nghiệm relay 50/51 (chức năng bảo vệ quá dòng cơ bản nhất).

Bước 1: Chuẩn Bị An Toàn & Dữ Liệu (Cực kỳ quan trọng)

• An Toàn: Ngắt nguồn điều khiển (AC/DC) cấp cho relay. Cô lập mạch cắt (Trip Circuit) của relay để tránh làm nhảy máy cắt thật.
• NỐI TẮT BIẾN DÒNG (CT): Bắt buộc nối tắt các đầu dây thứ cấp của Biến dòng (CT) trước khi tháo dây ra khỏi relay. (Cảnh báo: Hở mạch thứ cấp CT khi đang có tải có thể gây nổ CT do điện áp tăng vọt).
• Dữ liệu (Setting Sheet): Chuẩn bị bảng cài đặt của relay (Tỷ số CT, Dòng Pickup (I>), Dòng cắt nhanh (I>>), Loại đặc tuyến (NI, VI, EI), Hệ số TMS…).

Bước 2: Kết Nối Thiết Bị & Cấu Hình Phần Mềm

Kết nối các ngõ ra dòng điện (Current Output) của máy thử (Omicron/SMRT) vào các đầu vào nhận tín hiệu CT trên relay. Kết nối các ngõ vào nhị phân (Binary Input) của máy thử với tiếp điểm TRIP của relay. Mở phần mềm (ví dụ: OMICRON Test Universe) và nhập các thông số cài đặt từ Bước 1.

Bước 3: Thử Nghiệm Dòng Khởi Động (Pickup Test – Chức năng 51)

Mục tiêu: Kiểm tra độ nhạy (xem relay nhảy sai không).

Cách làm: Giả sử dòng Pickup cài đặt là 5A. Kỹ sư sẽ cho máy thử “bơm” (ramp) dòng điện tăng từ từ.

Kết quả: Relay phải “Pickup” (đèn báo sáng) tại đúng giá trị 5A (sai số cho phép ±5%).

Bước 4: Thử Nghiệm Đặc Tuyến Thời Gian (Time Curve Test – Chức năng 51)

Mục tiêu: Kiểm tra đặc tuyến thời gian.

Cách làm: Bơm các dòng điện bội số của Pickup (ví dụ: 3x Pickup, 10x Pickup) và đo thời gian cắt thực tế.

Kết quả: Thời gian đo thực tế phải khớp với thời gian lý thuyết trên đặc tuyến (sai số ±7%).

Bước 5: Thử Nghiệm Cắt Nhanh (Instantaneous Test – Chức năng 50)

Mục tiêu: Kiểm tra phản xạ bảo vệ Ngắn mạch.

Cách làm: Giả sử dòng cắt nhanh (I>>) cài đặt là 50A. Kỹ sư sẽ bơm một dòng lớn (ví dụ 55A, 60A).

Kết quả: Relay phải tác động TRIP tức thời, không theo đặc tuyến thời gian (thường < 50 mili giây).

Báo Giá Thiết Bị Thử Nghiệm Relay & Lựa Chọn Dịch Vụ

Chi phí đầu tư một máy thử relay 3 pha (hoặc 6 pha) là rất lớn (từ 150 – 300 triệu VNĐ), đòi hỏi kỹ sư phải được đào tạo chuyên sâu. Do đó, hầu hết các nhà máy lựa chọn 1 trong 3 giải pháp sau: