Để lắp đặt Tụ bù trung thế hiệu quả, bạn cần chọn loại 1 pha 2 sứ cho dung lượng 50-200 kVAr hoặc 3 pha 3 sứ cho 200-500 kVAr. Việc tính toán chính xác công suất phản kháng cần bù dựa trên hệ số cosφ mục tiêu 0.95 và đấu nối theo sơ đồ tam giác sẽ giúp tăng dung lượng bù lên 3 lần so với hình sao, tối ưu hóa chi phí đầu tư.

Tụ Bù Trung Thế Là Gì?

Tụ bù trung thế Medium Voltage Capacitor là thiết bị điện dung được đấu nối vào lưới điện có điện áp từ 3kV đến 35kV. Nhiệm vụ cốt lõi là ổn định điện áp, nâng cao hệ số công suất và giảm tổn thất điện năng trên đường dây truyền tải xa.

Mục lục

Tụ bù trung thế thường dùng cho các trạm biến áp phân phối hoặc nhà máy công nghiệp có tải lớn. Thiết bị được phân loại thành:

Tụ 1 pha 2 sứ: Dung lượng 25-1000 kVAr, điện áp 1-22 kV.
Tụ 3 pha 3 sứ: Dung lượng 50-1000 kVAr, điện áp 1-11 kV.

Cấu Tạo Và Thông Số Của Tụ Bù Trung Thế

Cấu tạo gồm các bản cực nhôm cách điện bằng giấy ngâm dầu hoặc màng polypropylene đặt trong vỏ nhôm/thép hàn kín. Có 2 loại chính: Tụ khô an toàn cháy nổ, nhỏ gọn và Tụ dầu bền bỉ, chịu quá áp tốt cho tải nặng.

Tụ bù trung thế được thiết kế để chịu được môi trường khắc nghiệt và điện áp cao. Các thông số kỹ thuật cơ bản bao gồm:

$F_{dm}$ : Tần số định mức 50/60 Hz.
$Q_{dm}$ : Công suất phản kháng định mức kVAr.
$U_{dm}$ : Điện áp định mức kV.
$C_{dm}$ : Điện dung μF.

Công thức tính điện dung:

$C = \frac{Q}{2\pi f U^2}$

Nguyên Lý Vận Hành Tụ Bù Trung Thế

📞

Hotline tư vấn 0968.27.11.99

Ms. Thanh Tâm

Chuyên Viên tư vấn & báo giá

⚡ Phản hồi trong 5 phút

Chat ngay qua Zalo Official

Công suất truyền tải gồm công suất tác dụng kW – hữu ích và công suất phản kháng kVAr – vô ích. Tụ bù sinh ra dòng điện dung $I_c$ sớm pha hơn điện áp 90 độ, giúp triệt tiêu dòng điện cảm $I_l$ chậm pha của tải động cơ, biến áp.

Quy trình vận hành:

Khi tải cảm làm dòng điện chậm pha, tụ nạp điện tạo dòng dẫn pha.
Dòng từ tụ cân bằng dòng tải, giảm công suất phản kháng tổng.
Tụ liên tục nạp-xả để duy trì cosφ cao, giảm sụt áp và tổn thất điện năng.

Công thức bù: $Q_{bù} = P \times (\tan\phi_{trước} - \tan\phi_{sau})$

Ứng Dụng Của Tụ Bù Trung Thế

Tụ bù trung thế giúp giảm chi phí vận hành bằng cách nâng cao hiệu quả sử dụng điện.

Nhà máy công nghiệp nặng: Xi măng, Thép, Hóa chất Nơi có nhiều động cơ trung thế.
Hệ thống năng lượng tái tạo: Trang trại điện gió, điện mặt trời để ổn định lưới.
Trạm biến áp phân phối: Giảm hao phí trên đường dây truyền tải đi xa.

Ví dụ: Lắp tụ 300 kVAr cho lưới 22 kV có thể giảm tổn hao công suất 15% và tiết kiệm 20% chi phí điện năng hàng năm.

Một Số Phương Pháp Bù Trên Mạch Trung Thế

Có 3 cách: (1) Bù cố định cho tải nền ổn định, giá rẻ; (2) Bù tự động theo Cosφ cho tải biến động, duy trì ổn định 0.95; (3) Bù theo thời gian dùng Timer/PLC để đóng cắt theo giờ cao điểm.

Có 3 chiến lược bù chính mà các kỹ sư cần cân nhắc:

Bù cố định Fixed Compensation: Đóng trực tiếp tụ vào lưới cho tải nền ổn định, chi phí thấp nhưng không linh hoạt.
Bù theo cosφ: Tính cosφ cần bù, lắp tụ tại trạm biến áp. Phù hợp trạm chuyên dụng, bán kính hạ áp nhỏ.
Bù theo thời gian: Cài đặt tự động dựa trên cao/thấp điểm tải. Sử dụng relay hoặc PLC để đóng cắt tụ theo lịch.

Lưu Ý Lắp Đặt Tụ Bù Trung Thế

Ưu tiên đấu Tam giác Delta để dung lượng bù tăng 3 lần so với đấu Sao Star, giúp tiết kiệm chi phí. Phải đảm bảo điện áp chịu đựng của tụ bằng điện áp dây lưới.

Tụ trung thế thường là loại 1 pha. Việc chọn sơ đồ đấu dây Sao hay Tam giác ảnh hưởng trực tiếp đến dung lượng bù và điện áp chịu đựng của tụ.

Đấu Tam giác Delta: Điện áp chịu đựng của tụ phải bằng điện áp dây $U_d$ . Dung lượng bù tăng gấp 3 lần so với đấu Sao. $\rightarrow$ Khuyên dùng.
Đấu Sao Star: Điện áp chịu đựng của tụ bằng điện áp pha $U_p = U_d / \sqrt{3}$ .

⚠️ CẢNH BÁO AN TOÀN:

Tuyệt đối không đấu tụ thấp áp theo sơ đồ Tam giác vào lưới cao áp gây nổ ngay lập tức. Nên lắp thêm Cuộn kháng trung thế nối tiếp với tụ để lọc sóng hài và hạn chế dòng xung kích.

Quy trình lắp đặt chuẩn:

Tính $Q_{bù} = P (\tan\phi_{hiện tại} - \tan\phi_{mục tiêu})$ . Xem thêm hướng dẫn tính chọn tụ bù.
Chọn tụ phù hợp điện áp, dung lượng.
Đấu tam giác, lắp cuộn kháng lọc sóng hài nếu cần 7-14%.
Kiểm tra cách điện, xả điện trước bảo trì.
Giám sát cosφ, nhiệt độ định kỳ và thực hiện bảo trì hệ thống điện.

Cần tư vấn giải pháp bù trung thế chuyên sâu? Liên hệ ngay KTH Electric để được hỗ trợ kỹ thuật và báo giá tốt nhất.

Công Ty TNHH KTH Electric

Địa chỉ: 251 Phạm Văn Chiêu, Phường An Hội Tây, TP Hồ Chí Minh.
Hotline: 0968.27.11.99
Email: kthelectric.com@gmail.com
Website: kth-electric.com

Rate this post

Đỗ Tấn Tuấn

Ông Đỗ Tấn Tuấn là người trực tiếp phụ trách toàn bộ nội dung trên website kth-electric.com. Các bài viết được xây dựng từ nguồn kiến thức chuyên sâu, kết hợp giữa tài liệu tham khảo uy tín (có trích dẫn cụ thể) và kinh nghiệm thực tiễn dày dặn của ông. Vì vậy, bạn đọc có thể hoàn toàn tin tưởng vào tính chính xác và độ tin cậy của thông tin, đảm bảo mỗi nội dung chia sẻ đều mang lại giá trị tham khảo hữu ích và đáng tin cậy.

CONTACT FOR CONSULTATION

Kiến thức

Tụ Bù Trung Thế Là Gì? Cấu Tạo, Phân Loại & Cách Đấu Nối 2025