VCC, VDD là gì? Phân biệt VCC và VDD chi tiết nhất 2025

VCC là ký hiệu cho điện áp cung cấp dương trong các mạch sử dụng Transistor nối lưỡng cực (BJT). VDD là ký hiệu cho điện áp cung cấp dương trong các mạch sử dụng Transistor hiệu ứng trường (FET), phổ biến nhất là trong công nghệ CMOS.

Đây là hai thuật ngữ cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng trong bất kỳ sơ đồ mạch điện tử nào. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về chúng.

Ký hiệu VCC là gì?

VCC là điện áp nguồn dương liên quan đến cực thu (Collector) của bóng bán dẫn BJT. Ký hiệu “CC” (kép) dùng để phân biệt điện áp nguồn cung cấp (VCC) với điện áp tại chân cực thu (VC).

• Nguồn gốc: Ký hiệu “CC” (kép) ban đầu được dùng để phân biệt điện áp nguồn cung cấp (VCC) với điện áp tại chính chân cực thu (VC).
• Ứng dụng: VCC được sử dụng trong các mạch dùng BJT. Trong lịch sử, nó gắn liền với các IC logic TTL (Transistor-Transistor Logic), một trong những nền tảng của tín hiệu digital. Cực thu của bóng bán dẫn NPN thường được kết nối với VCC (trực tiếp hoặc qua điện trở).
• Ký hiệu thay thế: Trong nhiều sơ đồ mạch, V+ có thể được sử dụng thay thế cho VCC, đại diện cho nguồn điện dương, thường là điện hạ thế (ví dụ: 5V).
• Nhiều nguồn: Nếu một mạch có nhiều mức điện áp BJT, chúng có thể được dán nhãn là VCC1, VCC2…

Ký hiệu VDD là gì?

VDD là điện áp nguồn dương liên quan đến cực máng (Drain) của bóng bán dẫn hiệu ứng trường (FET). Ký hiệu “DD” (kép) dùng để phân biệt điện áp nguồn (VDD) với điện áp tại chân cực máng (VD).

• Nguồn gốc: Tương tự như VCC, ký hiệu “DD” (kép) được dùng để phân biệt điện áp nguồn cung cấp (VDD) với điện áp tại chính chân cực máng (VD).
• Ứng dụng: VDD là điện áp cung cấp dương tiêu chuẩn cho các mạch sử dụng FET. Do đó, nó được sử dụng rộng rãi trong công nghệ CMOS (Complementary Metal-Oxide-Semiconductor), công nghệ nền tảng cho hầu hết các vi xử lý và thiết bị đóng cắt hiện đại.
• Ký hiệu thay thế: V+ cũng có thể được sử dụng thay thế cho VDD trong các mạch FET.
• Nhiều nguồn: Các mạch CMOS phức tạp có thể sử dụng nhiều nguồn như VDD1, VDD2…

Phân biệt VCC và VDD

Sự khác biệt chính giữa VCC và VDD nằm ở loại công nghệ Transistor mà chúng cấp nguồn: VCC dùng cho BJT (Cực thu – Collector) và VDD dùng cho FET/CMOS (Cực máng – Drain).

Ứng dụng trong vi điều khiển (MCU)

Trong vi điều khiển (MCU), VCC và VDD đều là chân cấp nguồn. Chúng bắt buộc phải được lọc nhiễu bằng tụ gốm. Đôi khi VCC dùng cho nguồn logic (digital) và VDD (hoặc VDDA) dùng cho nguồn tương tự (analog).

Trong thực tế, đặc biệt là với vi điều khiển (MCU), VCC và VDD đôi khi được sử dụng với các chức năng cụ thể:

• Lọc nhiễu (Bắt buộc): Cả hai chân nguồn VCC và VDD trên một vi điều khiển phải được kết nối với tụ gốm (ceramic capacitor). Các tụ này (liên quan đến khái niệm dung kháng tụ điện) phải được đặt càng gần chân nguồn càng tốt để lọc nhiễu tần số cao và đảm bảo mạch hoạt động ổn định.
• Phân chia chức năng: Trong một số MCU phức tạp, các nhà sản xuất có thể sử dụng VCC để chỉ nguồn điện logic kỹ thuật số (digital) và VDD (hoặc VDDA) để chỉ nguồn điện riêng cho các mạch tương tự (analog) như ADC hoặc DAC.
• Kiểm tra Datasheet: Giống như việc bạn cần đọc thông số trên Aptomat để chọn đúng thiết bị bảo vệ, bạn phải luôn tham khảo bảng dữ liệu (datasheet) của IC hoặc vi điều khiển. Tài liệu này quy định chính xác cách sử dụng, vị trí kết nối và mức điện áp VCC/VDD cụ thể để tránh kết nối sai.