Cuộn Kháng Là Gì? Cấu Tạo, Phân Loại & Cách Chọn Chuẩn 2025

Cuộn Kháng Là Gì?

Cuộn kháng Electric Reactor là một thiết bị điện cảm, thực chất là một cuộn dây đồng hoặc nhôm công suất lớn quấn quanh một lõi từ thường là thép kỹ thuật điện hoặc lõi không khí. Thiết bị này giúp hạn chế dòng ngắn mạch và duy trì trị số điện áp ổn định khi lưới điện gặp sự cố.

Nguyên lý cốt lõi:

Thiết bị này có đặc tính điện cảm không đổi . Khi dòng điện đi qua cuộn kháng, nó sinh ra từ trường và tạo ra một điện áp cảm ứng ngược chiều để kìm hãm sự biến thiên đột ngột của dòng điện.

Nói đơn giản: Cuộn kháng giống như một “bộ giảm xóc” cho dòng điện, giúp bảo vệ hệ thống điện an toàn hơn.

Cấu Tạo Của Cuộn Kháng

Cấu tạo của cuộn kháng khá đơn giản nhưng yêu cầu kỹ thuật chế tạo cao:

• Cuộn dây Winding: Thường làm bằng đồng hoặc nhôm, chịu được dòng điện lớn.
• Lõi Core:
  • Lõi không khí Air Core: Dùng cho cấp điện áp rất cao, không bị bão hòa từ.
  • Lõi sắt từ Iron Core: Phổ biến trong công nghiệp hạ thế/trung thế. Lõi thép giúp tăng độ từ cảm và giảm kích thước cuộn dây. Giữa các lá thép có khe hở khí Air gap để chỉnh định độ tự cảm.

Chức Năng & Ứng Dụng Thực Tế

Trong hệ thống điện công nghiệp, cuộn kháng có 2 “mặt trận” hoạt động chính: Bảo vệ Tụ bù và Bảo vệ Biến tần.

Bảo Vệ Tụ Bù & Hệ Thống Điện Lọc Sóng Hài

📞

Hotline tư vấn 0968.27.11.99

Ms. Thanh Tâm

Chuyên Viên tư vấn & báo giá

⚡ Phản hồi trong 5 phút

Chat ngay qua Zalo Official

Khi lắp cuộn kháng nối tiếp với tụ bù, chúng tạo thành một mạch lọc LC. Chức năng chính bao gồm:

• Bảo vệ tụ bù: Ngăn chặn dòng điện xung kích khi đóng cắt tụ, tránh nổ tụ. Tham khảo thêm về cách chọn cuộn kháng tụ bù.
• Lọc sóng hài Harmonics Filter: Loại bỏ các thành phần sóng hài bậc cao bậc 5, 7, 11… sinh ra từ các thiết bị điện tử. Sóng hài là nguyên nhân chính gây nóng dây, nổ tụ và nhiễu loạn hệ thống điều khiển.
• Nâng cao chất lượng điện: Giúp điện áp hình sin “tròn” hơn, sạch hơn.

Bảo Vệ Biến Tần Inverter

Đối với biến tần, cuộn kháng đóng vai trò “cận vệ” ở cả đầu vào và đầu ra:

• Cuộn kháng đầu vào AC Input Reactor: Làm mượt dòng điện nạp vào tụ hóa của biến tần. Ngăn chặn sốc điện áp từ lưới như sét lan truyền, đóng cắt dao cách ly làm chết Diode chỉnh lưu.
• Cuộn kháng một chiều DC Link Reactor: Lắp ở mạch trung gian DC bus. Giúp ổn định dòng DC, bảo vệ tụ điện bên trong biến tần. Chi tiết xem tại cuộn kháng chỉnh lưu.
• Cuộn kháng đầu ra AC Output Reactor: Làm giảm tốc độ biến thiên điện áp , bảo vệ lớp cách điện của cuộn dây động cơ. Giảm tiếng ồn và nhiệt độ động cơ. Tìm hiểu thêm tại bài viết cuộn kháng cho biến tần.

Phân Loại Cuộn Kháng

Chúng ta có thể phân loại cuộn kháng dựa trên 2 tiêu chí chính:

Phân loại theo Điện Áp

• Cuộn kháng Hạ thế: Dùng cho điện áp từ 440V đến 1000V. Đây là loại phổ biến nhất trong các nhà máy, xưởng sản xuất.
• Cuộn kháng Trung thế: Dùng cho điện áp từ 1000V trở lên thường là 6kV, 22kV, 35kV. Thường thấy ở các trạm biến áp phân phối. Xem thêm về cuộn kháng trung thế.

Phân loại theo Công Dụng

• Cuộn kháng cho Tụ bù Detuned Reactor: Đặc trưng bởi hệ số lọc %: 6%, 7%, 14%… Ý nghĩa: Ví dụ kháng 7% có nghĩa là dung kháng của cuộn dây bằng 7% dung kháng của tụ. Tỷ lệ này quyết định nó sẽ lọc sóng hài bậc mấy 7% thường lọc hài bậc 5, 7; 14% thường lọc hài bậc 3.
• Cuộn kháng cho Biến tần: AC Reactor Đầu vào/Đầu ra và DC Reactor Mạch trung gian.

Quy Trình 4 Bước Lựa Chọn Cuộn Kháng Chuẩn

4 bước vàng: 1 Chọn mức điện áp, 2 Khảo sát sóng hài, 3 Chọn dung lượng tương thích, 4 Chọn thương hiệu uy tín.

Để tránh mua nhầm thiết bị gây lãng phí hoặc cháy nổ, hãy tuân thủ 4 bước sau:

Bước 1: Chọn mức điện áp

Xác định hệ thống là Hạ thế 380V-440V hay Trung thế.

Bước 2: Khảo sát sóng hài Quan trọng nhất

Dùng máy đo chất lượng điện năng để xem hệ thống bị nhiễm hài bậc mấy.

• Nếu hài bậc 5, 7 công nghiệp: Chọn kháng 6% hoặc 7%.
• Nếu hài bậc 3 tòa nhà, đèn LED: Chọn kháng 13% hoặc 14%.

Bước 3: Chọn dung lượng kVAR/kW

Phải khớp với dung lượng tụ bù Ví dụ: Tụ 50kVAR phải đi với Kháng 50kVAR. Đối với biến tần, chọn công suất kháng tương đương hoặc lớn hơn công suất động cơ.

Bước 4: Chọn thương hiệu uy tín

Các thương hiệu nổi tiếng về độ bền và thông số chuẩn: Mikro, Epcos, Nuintek, Estel, Suzuki…

Tổng Kết & Liên Hệ

Việc trang bị cuộn kháng là khoản đầu tư thông minh để kéo dài tuổi thọ thiết bị điện và tránh các sự cố dừng máy đột ngột.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc tính toán chọn kháng 6% hay 7%, hoặc cần báo giá các dòng kháng chính hãng, hãy liên hệ với đội ngũ kỹ thuật để được hỗ trợ chính xác nhất.