Dầu cách điện là yếu tố then chốt quyết định tuổi thọ của máy biến áp (MBA). Theo thời gian, dầu bị nhiễm ẩm, axit và khí, dẫn đến suy giảm cách điện. Mục đích của việc thí nghiệm dầu là để chẩn đoán tình trạng trước khi sự cố nghiêm trọng xảy ra.
Bài viết này sẽ giải mã 3 chỉ số quan trọng nhất: Độ bền điện môi (BDV), Hàm lượng nước (PPM) và Phân tích Khí Hòa tan (DGA), giúp bạn trả lời câu hỏi: “Kết quả thí nghiệm dầu MBA không đạt thì làm gì?”
Phép Thử 1: Độ Bền Điện Môi (BDV) & Hàm Lượng Nước (PPM)
Mục đích: Đo trực tiếp khả năng cách điện của dầu. Nguyên nhân lớn nhất gây BDV thấp là hàm lượng nước (PPM). Chỉ cần 1% nước có thể giảm chỉ số BDV đến 50%.
| Chỉ số | Tiêu chuẩn MỚI (IEC 60422) | Tình trạng KHÔNG ĐẠT | Hành động |
|---|---|---|---|
| BDV (Độ bền điện môi) | > 70 kV | < 50 kV (cho máy 110kV) | Cần Lọc dầu ngay lập tức. |
| Nước (PPM) | < 10 ppm (Máy > 170kV) | > 20 ppm | Cần Sấy chân không. |
| Độ Axit (Acidity) | < 0.05 mgKOH/g | > 0.2 mgKOH/g | Cần Tái sinh dầu hoặc thay dầu mới. |
Nếu chỉ số BDV thấp, bạn cần sử dụng dịch vụ lọc dầu máy biến áp chuyên nghiệp ngay lập tức.
Phép Thử 2: Phân Tích Khí Hòa Tan (DGA) – Chẩn Đoán Lỗi Nội Tại
Phân tích DGA là phép thử “chẩn bệnh” cao cấp. Nó phân tích các loại khí (H₂, C₂H₂, CH₄…) sinh ra khi dầu bị phân hủy dưới tác dụng của nhiệt và phóng điện. Đây là cách duy nhất để đánh giá mức độ suy giảm cách điện và xác định MBA có đang bị sự cố bên trong hay không.
Bảng Phân Tích Khí & Loại Sự Cố (ANSI/IEEE)
| Khí Chính | Mã Khí | Loại Sự Cố | Mức độ Nguy Hiểm |
|---|---|---|---|
| Hydrogen | H₂ | Phóng điện cục bộ (Partial Discharge – PD) | Cảnh báo Vàng (Sự cố cách điện bắt đầu) |
| Methane | CH₄ | Quá nhiệt nhiệt độ thấp (< 300°C) | Theo dõi định kỳ |
| Acetylene | C₂H₂ | HỒ QUANG ĐIỆN (Arcing) | Nguy hiểm (Cần dừng máy khẩn cấp) |
3. HÀNH ĐỘNG: Xử Lý Khi Kết Quả Thí Nghiệm Dầu MBA Không Đạt
Kịch Bản 1: BDV Thấp (Do nhiễm ẩm)
- Nguyên nhân: Dầu bị nhiễm nước (PPM cao).
- Giải pháp: Dịch vụ lọc dầu máy biến áp. Sử dụng công nghệ lọc chân không (vacuum processing) để loại bỏ nước và khí, phục hồi BDV về mức an toàn (> 60kV).
Kịch Bản 2: DGA Cao (Xuất hiện C₂H₂, Quá nhiệt)
- Nguyên nhân: Sự cố nội tại (chạm chập vòng dây, hỏng lõi thép).
- Giải pháp: Ngừng ngay lập tức (nếu C₂H₂ cao). Thực hiện các phép thử điện khác (đo điện trở cuộn dây, đo tỷ số biến) để định vị lỗi. Sau khi sửa lỗi (nếu có thể), mới tiến hành lọc dầu.
Kịch Bản 3: Lão Hóa & Axit Hóa Dầu
- Nguyên nhân: Dầu đã hết tuổi thọ. Chỉ số axit (Acidity) cao.
- Giải pháp: Tái sinh dầu máy biến áp (Oil Regeneration) hoặc thay dầu mới hoàn toàn. Lọc dầu thông thường không thể loại bỏ axit.
Liên hệ KTH ELECTRIC – Chuyên gia Phân tích & Lọc dầu
Quý khách cần thí nghiệm dầu máy biến áp để chẩn đoán tình trạng, hoặc cần báo giá dịch vụ lọc dầu máy biến áp chuyên nghiệp?
KTH ELECTRIC sở hữu máy lọc dầu chân không công suất cao và đội ngũ chuyên gia được đào tạo DGA, cam kết phục hồi chất lượng dầu đạt tiêu chuẩn cách điện IEC.

Ông Đỗ Tấn Tuấn là người trực tiếp phụ trách toàn bộ nội dung trên website kth-electric.com. Các bài viết được xây dựng từ nguồn kiến thức chuyên sâu, kết hợp giữa tài liệu tham khảo uy tín (có trích dẫn cụ thể) và kinh nghiệm thực tiễn dày dặn của ông. Vì vậy, bạn đọc có thể hoàn toàn tin tưởng vào tính chính xác và độ tin cậy của thông tin, đảm bảo mỗi nội dung chia sẻ đều mang lại giá trị tham khảo hữu ích và đáng tin cậy.
English
