English
Kiến thức
Quy Trình Thi Công Cáp Điện Ngầm: 5 Bước Chuẩn TCVN & An Toàn
Trong hạ tầng đô thị và công nghiệp hiện đại, cáp điện ngầm đang dần thay thế cáp treo nhờ ưu điểm vượt trội về mỹ quan, độ an toàn và khả năng chịu tải. Tuy nhiên, thi công cáp ngầm là một quy trình phức tạp, “sai một ly đi một dặm”. Chỉ một vết xước nhỏ trên vỏ cáp hoặc độ sâu chôn lấp không đạt chuẩn cũng có thể dẫn đến sự cố phóng điện, gây mất điện diện rộng và chi phí khắc phục khổng lồ.
Bài viết này, được biên soạn bởi đội ngũ kỹ sư của KTH Electric, sẽ cung cấp quy trình thi công cáp ngầm 5 bước chuẩn xác theo TCVN, từ khâu đào hào, rải cáp đến thí nghiệm nghiệm thu, giúp bạn kiểm soát chất lượng công trình tối ưu nhất.
Tại Sao Phải Thi Công Cáp Ngầm Đúng Quy Trình?
Thi công đúng quy trình giúp ngăn ngừa 3 rủi ro chính: (1) Hư hỏng cơ học do sụt lún đất hoặc ngoại lực; (2) Sự cố rò điện do thấm nước hoặc côn trùng cắn phá; (3) Khó khăn trong bảo trì khi cần xác định vị trí sự cố. Tuân thủ TCVN là bắt buộc để đảm bảo tuổi thọ hệ thống trên 30 năm.
Khác với dây dẫn trong nhà, cáp ngầm (thường là cáp XLPE/PVC hoặc cáp ngầm trung thế) phải chịu môi trường khắc nghiệt dưới lòng đất: độ ẩm cao, áp lực đất, và sự ăn mòn. Do đó, quy trình thi công phải đảm bảo lớp bảo vệ cáp luôn nguyên vẹn.
Hai Phương Pháp Đi Cáp Ngầm Chính
- Chôn trực tiếp trong đất: Cáp có lớp giáp kim loại (DSTA/SWA) được đặt trên lớp cát mịn, bảo vệ bằng gạch thẻ hoặc tấm đan bê tông. Phù hợp cho các tuyến dài, ít giao cắt.
- Đi trong ống bảo vệ (Conduit): Cáp được luồn trong ống HDPE (ống xoắn chịu lực) hoặc ống PVC/thép. Phù hợp cho khu vực qua đường, nơi có tải trọng xe lớn hoặc cần thay thế cáp sau này dễ dàng. (Xem thêm: Cách sử dụng dây cáp điện).
Quy Trình Thi Công Cáp Điện Ngầm 5 Bước Chuẩn
Dưới đây là quy trình chuẩn đang được áp dụng tại các dự án cơ điện của KTH Electric:
Bước 1: Chuẩn Bị & Đào Hào Cáp
Trước khi đào, cần khảo sát kỹ các công trình ngầm hiện hữu (ống nước, cáp viễn thông) để tránh xâm phạm.
- Kích thước hào: Đảm bảo độ rộng đủ để rải cáp và khoảng cách an toàn giữa các sợi.
- Độ sâu tiêu chuẩn (Theo TCVN):
- Cáp hạ thế (0.6/1kV): Sâu tối thiểu 0.7m.
- Cáp trung thế (22kV – 35kV): Sâu tối thiểu 1.0m – 1.2m.
- Tại vị trí qua đường ô tô: Phải luồn ống thép/HDPE và chôn sâu > 1.0m.
- Xử lý đáy hào: Phải làm phẳng, đầm chặt và rải lớp cát đen hoặc cát vàng mịn dày ít nhất 10cm để làm “đệm” cho cáp, tránh đá nhọn đâm thủng vỏ.
Bước 2: Rải Cáp (Cable Laying)
Cảnh báo kỹ thuật: Tuyệt đối không kéo lê cáp trên mặt đường nhựa hoặc đá dăm. Phải dùng con lăn (rollers) để đỡ cáp khi kéo. Bán kính cong của cáp phải đảm bảo (thường > 15 lần đường kính cáp) để tránh gãy lõi hoặc rạn nứt vỏ cách điện.
Đây là công đoạn quan trọng nhất. Có thể rải bằng máy tời hoặc thủ công.
- Kiểm tra trước khi rải: Đo điện trở cách điện của cuộn cáp bằng Megomet (Megger) ngay tại hiện trường. Nếu cách điện không đạt, tuyệt đối không được thi công. (Tham khảo dịch vụ: Đo điện trở cách điện).
- Rải cáp: Đặt cáp nằm chính giữa lớp cát đệm. Nếu rải nhiều sợi song song, phải đảm bảo khoảng cách giữa các sợi (thường > 10-20cm) để tản nhiệt tốt.
Bước 3: Bảo Vệ Cơ Học & Băng Báo Hiệu
Sau khi cáp đã nằm yên vị trên lớp cát đệm:
- Phủ cát: Phủ thêm một lớp cát mịn dày 10-20cm lên trên mặt cáp. Lúc này cáp nằm giữa hai lớp cát.
- Lớp bảo vệ: Xếp gạch thẻ (gạch nung) hoặc tấm đan bê tông dọc theo tuyến cáp. Lớp này có tác dụng chịu lực và báo hiệu vật lý khi có người đào đất sau này chạm phải.
- Lấp đất lần 1 & Băng báo hiệu: Lấp đất mịn lên lớp gạch khoảng 20-30cm, sau đó trải Băng báo hiệu cáp ngầm (thường là nilon màu vàng/cam có in chữ “CÁP ĐIỆN NGẦM NGUY HIỂM”).
Bước 4: Làm Đầu Cáp & Hộp Nối (Termination & Jointing)
Việc đấu nối cáp vào tủ điện trung thế hoặc tủ tổng MSB đòi hỏi thợ có tay nghề cao (có chứng chỉ làm đầu cáp).
- Sử dụng bộ làm đầu cáp chuyên dụng (Co nhiệt hoặc Co nguội – Cold shrink) của các hãng uy tín như 3M, Raychem.
- Đảm bảo các lớp bán dẫn, lớp cách điện XLPE được xử lý sạch sẽ, không bụi bẩn, không bọt khí để tránh phóng điện cục bộ (Partial Discharge). (Tìm hiểu thêm: Phóng điện cục bộ là gì).
- Siết chặt các đầu cos và bắt vào thanh cái (Busbar) đúng lực siết quy định.
Bước 5: Thí Nghiệm & Nghiệm Thu (Testing & Commissioning)
Sau khi lấp đất hoàn trả mặt bằng, bắt buộc phải thực hiện thí nghiệm điện trước khi đóng điện (Energize).
- Đo điện trở cách điện: Xác nhận vỏ cáp không bị rách trong quá trình lấp đất.
- Thí nghiệm chịu đựng điện áp (DC Hipot hoặc VLF): Với cáp trung thế, cần test VLF (Very Low Frequency) để đảm bảo độ bền cách điện mà không làm “già” cáp.
- Kiểm tra thông mạch & Thứ tự pha: Đảm bảo đấu nối đúng pha.
Bạn cần nhà thầu thi công hoặc thí nghiệm cáp ngầm chuyên nghiệp?
Thi công cáp ngầm đòi hỏi máy móc chuyên dụng và tuân thủ nghiêm ngặt an toàn điện. Đừng giao tài sản lớn cho đội thợ không chuyên.
Liên hệ KTH Electric: 0968.27.11.99 để được tư vấn giải pháp và báo giá chi tiết.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs) Về Thi Công Cáp Ngầm
1. Độ sâu chôn cáp điện ngầm tiêu chuẩn là bao nhiêu?
Theo quy chuẩn, cáp điện đặt trực tiếp trong đất phải chôn sâu tối thiểu 0.7m (đối với cáp hạ thế) và 1.0m – 1.2m (đối với cáp trung thế). Tại các vị trí qua đường giao thông, độ sâu phải > 1.0m và luồn trong ống thép chịu lực.
2. Có cần dùng ống luồn khi chôn cáp không?
Không bắt buộc cho toàn tuyến nếu dùng cáp có giáp bảo vệ (DSTA) chôn ở khu vực đất vườn/vỉa hè. Tuy nhiên, BẮT BUỘC phải dùng ống luồn (HDPE/Thép) khi: băng qua đường, đi dưới nền nhà xưởng, hoặc nơi có nguy cơ sụt lún cao để bảo vệ cáp và dễ dàng thay thế.
3. Cáp ngầm bị sự cố thì xử lý thế nào?
Khi cáp ngầm bị đứt hoặc chạm chập, cần sử dụng xe đo cáp chuyên dụng (phương pháp phản xạ xung TDR) để xác định chính xác điểm lỗi (khoảng cách bao nhiêu mét). Sau đó đào tại điểm đó lên để làm hộp nối (Joint) khắc phục. KTH Electric cung cấp dịch vụ dò tìm điểm đứt cáp ngầm 24/7.
4. Nên dùng cát gì để lấp cáp?
Phải dùng cát đen hoặc cát vàng mịn, đã được sàng lọc sạch sỏi đá. Tuyệt đối không dùng đất đá lổn nhổn để lấp trực tiếp lên cáp vì khi đầm đất hoặc xe chạy qua, đá nhọn sẽ đâm thủng lớp vỏ cách điện gây nổ cáp.
Ông Đỗ Tấn Tuấn là người trực tiếp phụ trách toàn bộ nội dung trên website kth-electric.com. Các bài viết được xây dựng từ nguồn kiến thức chuyên sâu, kết hợp giữa tài liệu tham khảo uy tín (có trích dẫn cụ thể) và kinh nghiệm thực tiễn dày dặn của ông. Vì vậy, bạn đọc có thể hoàn toàn tin tưởng vào tính chính xác và độ tin cậy của thông tin, đảm bảo mỗi nội dung chia sẻ đều mang lại giá trị tham khảo hữu ích và đáng tin cậy.