Aptomat chống giật là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động [Chi tiết]

Những tai nạn về điện có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người, thậm chí dẫn đến tử vong. Do đó, an toàn trong hệ thống điện luôn là ưu tiên hàng đầu, và việc hiểu rõ mức điện áp an toàn là bao nhiêu vôn là vô cùng quan trọng. Hãy đảm bảo hệ thống điện nhà bạn đã được lắp đặt Aptomat chống giật để bảo vệ an toàn tuyệt đối cho bạn và gia đình.

Aptomat chống giật là gì?

Aptomat chống giật (hay còn có tên gọi khác là Át chống giật, CB chống giật, Aptomat chống dòng rò, Cầu dao chống giật) là một thiết bị bảo vệ quan trọng ngăn ngừa nguy cơ điện giật. Cũng tương tự như các loại Aptomat (CB) thường, Aptomat chống giật có các loại chính sau:

• RCCB (Residual Current Circuit Breaker): Aptomat chống giật dạng tép, chỉ có chức năng chính là chống dòng rò (chống giật).
• RCBO (Residual Circuit Breaker with Overcurrent protection): Aptomat chống giật dạng tép, kết hợp cả chức năng chống dòng rò và bảo vệ quá tải.
• ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker): Aptomat chống giật dạng khối, kết hợp cả chức năng chống dòng rò và bảo vệ quá tải, thường dùng trong công nghiệp hoặc làm cầu dao tổng.

Chức năng của Aptomat chống giật, Aptomat chống dòng rò

Chức năng chính của Aptomat chống giật là tự động ngắt điện ngay lập tức khi phát hiện có dòng điện rò rỉ xuống đất hoặc khi có người bị điện giật, đảm bảo an toàn tính mạng và phòng chống cháy nổ. Các loại ELCB và RCBO còn có thêm chức năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch.

Ngoài chức năng cốt lõi là bảo vệ tính mạng con người khỏi tai nạn điện giật, thiết bị này còn giúp phát hiện sự cố rò rỉ điện trên đường dây, giúp tiết kiệm điện năng và phòng chống cháy nổ.

• ELCB và RCBO: Là giải pháp toàn diện “2 trong 1”, thay thế hoàn toàn cho MCB (Aptomat tép) thông thường.
• RCCB: Do thiếu chức năng bảo vệ quá tải, nó bắt buộc phải được lắp nối tiếp sau một MCB.

Nguyên lý phát hiện dòng rò:

• Aptomat chống giật 1 pha: So sánh dòng điện đi (L) và về (N). Nếu chênh lệch vượt quá ngưỡng (15mA, 30mA), thiết bị sẽ ngắt.
• Aptomat chống giật 3 pha: Nguyên lý tổng đại số các dòng điện bằng 0. Nếu khác 0 tức là có dòng rò rỉ ra vỏ máy hoặc xuống đất.

Cấu tạo và sơ đồ nguyên lý hoạt động

Để hiểu rõ cách thiết bị bảo vệ bạn, hãy xem sơ đồ dưới đây:

[Image of wiring diagram for residual current circuit breaker working principle]

Cấu tạo cốt lõi của Aptomat chống giật là một biến dòng lõi xuyến (ZCT – Zero Sequence Current Transformer).

• Trạng thái bình thường: Dòng điện đi vào dây pha và quay về dây trung tính bằng nhau. Từ trường trong lõi xuyến triệt tiêu nhau.
• Khi có rò rỉ (Sự cố): Dòng điện đi vào lớn hơn dòng điện quay về (do một phần đã rò qua cơ thể người hoặc xuống đất). Sự mất cân bằng này tạo ra dòng điện cảm ứng kích hoạt cuộn dây (Relay) làm aptomat “nhảy” tức thì.

Các thông số kỹ thuật cần biết

Khi mua Át chống giật, bạn cần quan tâm 2 thông số chính:

• In (Dòng tải định mức): Ví dụ 32A, 40A, 63A. Phải chọn lớn hơn tổng dòng điện các thiết bị đang dùng.
• IΔn (Dòng rò định mức): Đây là “độ nhạy” của thiết bị.
  • 30mA: Bắt buộc dùng cho gia đình, nhà tắm để bảo vệ tính mạng.
  • 100mA/300mA: Dùng cho công nghiệp để chống cháy nổ (không bảo vệ được người).

Hướng dẫn chọn Aptomat chống giật cho từng thiết bị

Rất nhiều người dùng thắc mắc nên lắp loại nào cho điều hòa hay bình nóng lạnh. Dưới đây là kinh nghiệm từ chuyên gia 20 năm:

1. Cho Bình Nóng Lạnh

Đây là thiết bị nguy hiểm nhất. Bắt buộc lắp ELCB/RCBO loại 16A hoặc 20A, dòng rò 15mA hoặc 30mA. Nên lắp thêm dây tiếp địa (Earthing) để an toàn tuyệt đối.

2. Cho Điều Hòa, Bếp Từ

Các thiết bị công suất lớn này nên dùng RCBO riêng.

• Điều hòa 9000-12000 BTU: Dùng 16A-20A.
• Bếp từ đôi/ba: Dùng 25A-32A.

3. Chọn Aptomat tổng gia đình

Thường dùng loại 2 pha (2P), dòng cắt 40A – 63A, dòng rò 30mA. Lưu ý: Nếu nhà quá rộng và ẩm, loại 30mA có thể dễ bị nhảy, cần kiểm tra kỹ hệ thống dây dẫn.

Tại sao Aptomat chống giật bị nhảy liên tục? Cách khắc phục

Nếu Át chống giật nhà bạn bị nhảy (trip) liên tục, đừng vội bật lại ngay. Hãy kiểm tra các nguyên nhân sau:

• Do tường ẩm thấp: Vào mùa nồm, dây điện đi ngầm trong tường ẩm có thể tạo dòng rò nhỏ đủ kích hoạt aptomat.
• Do thiết bị hỏng: Máy bơm, bình nóng lạnh bị rò điện ra vỏ. Cách test: Rút toàn bộ thiết bị ra và cắm lại từng cái để khoanh vùng thủ phạm.
• Lắp sai chiều: Đấu ngược dây Lửa (L) và Nguội (N) hoặc đấu nhầm đầu vào/ra cũng gây nhảy át hoặc hỏng nút Test.

Các thương hiệu Aptomat chống giật uy tín nhất

Thị trường hiện nay phân chia thành các phân khúc rõ rệt:

• Phân khúc cao cấp (Châu Âu): Schneider Electric (Pháp) – Được đánh giá cao nhất về độ bền và độ chính xác dòng cắt.
• Phân khúc phổ thông: Panasonic, Mitsubishi, LS (Hàn Quốc).
• Phân khúc giá rẻ: Sino, Chint.

Mua Aptomat Chống giật, Aptomat chống dòng rò Schneider ở đâu Uy tín?

Việc tìm mua đúng thiết bị chính hãng là rất quan trọng để đảm bảo an toàn, tránh mua phải hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.

KTH Electric tự hào là nhà phân phối chính thức Thiết bị điện Schneider. Chúng tôi cung cấp đầy đủ các dòng sản phẩm từ dân dụng đến công nghiệp như ELCB EasyPact EZCV250, Acti9, và các dòng át tép dân dụng.

Cam kết vàng khi mua hàng tại KTH Electric

• Hàng mới nguyên hộp, chính hãng 100% Schneider.
• Cung cấp đầy đủ CO-CQ, hóa đơn VAT.
• Chiết khấu cao, giá cạnh tranh nhất thị trường.
• Bảo hành chính hãng 12-24 tháng.

Ngoài ra, KTH Electric còn cung cấp các dịch vụ bảo trì hệ thống điện và bảo trì tủ điện hạ thế chuyên nghiệp, giúp hệ thống điện của bạn vận hành an toàn 24/7.